عجایب کشاورزی

بدون شک نام باغ‌های معلق در لیست عجایب هفتگانه جهان را شنیده‌اید، باغ‌هایی که به صورت معلق در بابل قدیم وجود داشته است.

مارکوپولو هم در سفرنامه خود به جزیرهایی که در برخی دریاچه‌ها به صورت معلق حرکت می‌کردند و مملو از گل و گیاهان بودند اشاره کرده است.

اما به راستی چگونه ممکن است باغی معلق باشد و گل و گیاه آن ریشه در خاک نداشته باشند؟
امروزه به این روش کشاورزی "هیدروپونیک" یا "کشاورزی بدون خاک" گفته می‌شود که در زمان‌های خیلی دور استفاده می‌شد اما اکنون بعد از گذشت قرن ها دوباره یاد آن زنده شده است.

هیدروپونیک، یک کلمه ترکیبی یونانی است: ? hydroبه معنای آب و ?ponos به معنای کار یا فعالیت.

در دوران جنگ جهانی دوم، ارتش آمریکا برای تهیه مواد غذایی تازه برای سربازانش در انگلستان، اروپا، افریقا و آسیا از روش هیدروپونیک استفاده کرد.

اکنون این روش که در غرب اصطلاحا "? "growoolنامیده می‌شود، در سطح وسیعی به اجرا درمی‌آید و یکی از بخش‌های به ویژه فعال در این زمینه، صنعت پرورش گلهای بریده در استرالیاست.

با توجه به اظهارات محققان و دانشمندان مبنی بر این که برای تشکیل حدود یک سانتی متر خاک، حدود ? ???تا? ???سال زمان لازم است، می‌توان به اهمیت کشاورزی بدون خاک پی برد.

اهمیت نیاز به مواد غذایی با افزایش جمیعت کره زمین در سال‌های اخیر بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت اما همزمان با این افزایش، میزان زمین قابل کشت نیز کاهش یافته است.

تغییرات آب و هوایی، بیابان‌زایی، بالا آمدن سطح آب دریاها ، تجاوز شهرها به زمین‌های کشاورزی همزمان با سیر افزایش جمعیت کره زمین و لزوم تامین غذا، و به تازگی، سوخت زیستی برای آنها، این اراضی را سخت تحت فشار قرار داده‌است.

این‌مساله سبب شده است که پژوهشگران برای حل کمبود خاک بطور جدی به راهکار کشاورزی بدون خاک رو کنند.

کشاورزی هیدروپونیک روشی‌است که در آن به جای خاک برای کشت از بستر آب یا بسترهای خنثی مانند ماسه، پشم شیشه، پشم سنگ و غیره که فقط حکم نگهدارنده ریشه را دارند استفاده می‌شود و عناصر مورد نیاز برای رشد گیاه از طریق محلول و به صورت دستی به گیاه تزریق می‌شود.

*** تاریخچه هیدروپونیک (کشاورزی بدون خاک)
هیدروپونیک در کره زمین مربوط به زمانی است که دراقیانوس‌ها گیاهان بدون وجود خاک در حال رویش بودند وکشت هیدروپونیک در زمین به زمان اهرام مصر تعلق دارد.

اما بسیاری از افراد معتقدند که هیدروپونیک از بابل قدیم شروع شده و نمونه آن در باغ‌های معلق وجود داشته که در لیست عجایب هفت گانه قدیم است.

مارکوپولو در سفرنامه خود نوشته که در دریاچه‌ای جزیره‌هایی وجود داشته که روی آب دائم در حال حرکت بوده‌اند و این جزیره‌ها در اصل همان کرجی‌هایی است که مملو از گل‌ها و میوه‌های مختلف است وهم چنین به خاطر رشد نامحدود در گیاهان در کرجی‌ها به باغ‌های معلق تشبیه شده‌اند.

باغ‌های معلق در حقیقت یک سیستم ماهرانه هیدروپونیک بوده که استفاده از آب شیرین مواد غذایی غنی را به دنبال داشته است.

البته توسعه کشت بدون خاک تحت شرایط کنترل شده (? (CEAسریع نبوده است.

نخستین کاربرد کشاورزی بدون خاک تحت شرایط کنترل شده به پرورش خیار خارج از فصل برای امپراطور رومی تیبریوس با استفاده از سنگ شفاف یا میکا در قرن اول میلادی نسبت داده می‌شود.

نخستین بار یک استاد دانشگاه در کالیفرنیا به نام دکتر "و.ف.گریکه" کلمه هیدروپونیک را در دهه ? ????به کار برد. او توانست شیوه‌ای را که دو دانشمند آلمانی به نام ساکس در سال ? ????و کنوب بین سالهای ? ????و ? ????پدید آورده بودند، به یک روش تولید تجاری تبدیل کند.

با الهام از روش دکتر گریکه، تحقیق در مورد این شیوه کشاورزی در سراسر دهه‌های ? ????و ? ????نیز ادامه یافت.

بعد از گذشت سالها با فراوان شدن پلاستیک، هیدروپونیک بار دیگر مورد توجه قرار گرفت، در اواخر سال‌های ? ????محققان مرکز تحقیقات گلخانه‌ای انگلستان(? (GCRIروش (? nutrient film technique (NETیا لایه نازک موادغذایی را ابداع کردند که آن نیز بهبود کیفیت‌هایی را به دنبال داشت.

بعد از نزدیک به ? ??سال که از توجه واقعی به سیستم تجاری حقیقی هیدروپونیک گذشته است، امروزه توجه زیادی به این سیستم(کشاورزی درشرایط محیطی کنترل شده) معطوف شده است.

به خصوص در مناطقی که مساله آلودگی آب‌های زیر زمینی یا ضایعات محلول‌های غذایی و مواد ضدعفونی‌کننده اهمیت دارد.